Conclusies
Wat werkt wel en niet
- De mate van tevredenheid over de vrijwilligers van het Goede Gesprek is over het algemeen groot.
- De gespreksonderwerpen zijn divers en wisselen tussen alledaags en meer persoonlijke onderwerpen.
- Meerdere ouderen voelen de ruimte om alles te bespreken met hun vrijwilliger.
- Ook praktische problemen komen aan bod.
- Bepaalde onderwerpen zijn té persoonlijk of voelen als té ingewikkeld om te bespreken met een vrijwilliger.
‘Als iemand voor de gezelligheid komt, moet ik ook gezellig zijn. Bij deze vrijwilliger weet ik dat ook over de moeilijke dingen mag praten.’
‘Sommige dingen bespreek ik wel met de vrijwilliger en niet met m’n dochter, omdat de vrijwilliger buiten de dingen staat.’
‘Als iemand aandacht aan je besteedt, hoor je er weer een beetje bij.’
En wat zijn nu de conclusies aan het einde van het project?
Als de projectperiode in september 2021 na bijna drie jaar ten einde loopt, zijn 93 Rotterdammers bereikt bij Het Goede Gesprek van wie er 48 zijn gekoppeld aan een vrijwilliger. Het einde van de projectperiode betekent ook het afscheid van Irene van Binsbergen bij wmo radar. Dat ervaart wmo radar als een gemis. Letterlijk spelen sociaal werkers de vraag terug: waar zij nu met een bepaalde casus naartoe zouden moeten. In een ideale situatie zou een geestelijk verzorger altijd in dienst moeten zijn: iemand die zichtbaar en aanspreekbaar is en bijvoorbeeld ook deelneemt aan gezamenlijke casuïstiekbesprekingen met collega’s. Concluderend kunnen we stellen dat het project Het Goede Gesprek in een periode van drie jaar zijn waarde heeft bewezen, mede door de inbreng van een professionele geestelijk verzorger. ‘Sommige deelnemers hebben zin gekregen om iets te gaan doen: participeren in een project, een activiteit oppakken. Maar als de behoefte aan contact er nog steeds is, dan gaan we weer een half jaar verder. Dan kom ik na dat half jaar weer terug met de vragenlijst en maken we opnieuw de balans op.’
Irene van Binsbergen
Binnen de nieuwe welzijnsopdracht is de aandacht voor geestelijke verzorging bij het Centrum voor Levensvragen en de levensbeschouwelijke organisaties belegd. Wmo radar is in gesprek met de stichting Mara, een levensbeschouwelijke instelling voor maatschappelijk activeringswerk. Het doel van een mogelijke samenwerking is een combinatie van deskundigheid van geestelijke verzorging (Mara) aan de generalistische deskundigheid van onze buurtcoaches. Het is essentieel dat de geestelijk verzorger bij wmo radar over de vloer komt en met regelmaat deelneemt aan teamoverleg of casuïstiekbespreking. Alleen op die manier is het mogelijk om het schot tussen geestelijke verzorging en sociaal werk neer te halen. Inmiddels is er bij Stichting Mara een geestelijk verzorger aangesteld die in samenwerking met de buurtcoaches van wmo radar het Goede Gesprek in het Centrum voortzet. Deze constructie borgt de opgedane kennis en ervaring van de afgelopen drie jaar. ‘Of het project Het Goede Gesprek nu doorgaat of niet: wij gaan als vrijwilligers er gewoon mee door, hebben we al afgesproken.’
Krijn Haak, vrijwilliger
Subsidie VWS voor netwerken Palliatieve Zorg
De aandacht voor zingeving bij mensen met existentiële vragen is er inmiddels ook op overheidsniveau. In 2019 heeft het ministerie van VWS subsidie beschikbaar gesteld aan de netwerken Palliatieve Zorg, om geestelijk verzorgers in de thuissituatie in te zetten. Deze rol is inmiddels overgedragen aan de Centra voor Levensvragen, waar vrijwilligers en professionals ook terecht kunnen voor onderwijs en training. Het ZonMw-programma Zingeving en geestelijke verzorging moet de verdere ontwikkeling van levensbegeleiding en geestelijke verzorging ondersteunen. Het doel van het programma is om inzicht te bieden hoe aandacht voor zingeving in de thuissituatie kan worden ingebed, rekening houdend met de mogelijkheden van de professional en de behoeften van de zorgvrager. Doelgroepen van het programma zijn niet alleen kwetsbare ouderen, maar ook anderen in de palliatieve fase en hun mantelzorgers.
Kenniswerkplaats Zingeving en geestelijke verzorging
De Universiteit voor Humanistiek heeft met veel verschillende partners de handen ineen geslagen om een kenniswerkplaats in te stellen: Zingeving en geestelijke verzorging. Wmo radar neemt deel aan deze kenniswerkplaats. De werkplaats moet de aandacht vergroten voor zingeving en het professionaliseren van geestelijke verzorging thuis. Financier is ZonMw.
‘Ik vind het zelf altijd leuk als ik iemand heb doorverwezen naar Het Goede Gesprek en de geestelijk verzorger is bij mensen thuis geweest, om na een maand of wat nog eens te bellen: hoe is het nu? Dan merk ik dat ze er in eerste instantie toch vaak een beetje wantrouwend tegenover stonden maar er toch veel profijt van hebben en ze veel beter met hun verlies kunnen omgaan.’
Esther de Jong-Mudde, ouderencoach wmo radar
